انتقل إلى المحتوى

مناوشات ناڭورنو كاراباخ 2023

من ويكيپيديا
مناوشات ناڭورنو كاراباخ 2023
معلومات أساسية
نوع د لمطايفةهجوم عسكري و صراع عرقي
طرف مننزاع مرتفعات قرة باغ
لبلدان لمعنيةأزيربيدجان
لموضعAghdara District، مقاطعة خوجالي، مقاطعة خوجاوند، خانكندي، مقاطعة آغدام و شوشة
تاريخ د لبدية19 شتنبر 2023
لمشاركينالقوات المسلحة الأذربيجانية و القوات المسلحة لجمهورية مرتفعات قرة باغ
ساحات ؤ معارك2023 killing of Russian peacekeepers in Nagorno-Karabakh
تاريخ د لمسالية20 شتنبر 2023
معلومات إضافية
أهم لأحداتانفجار محطة الوقود في مرتفعات قره باغ 2023
نتائج2023 Armenian protests، نزوح أرمن مرتفعات قره باغ و القوات المسلحة الأذربيجانية


مابين 19 و 20 شتنبر 2023، دارت أزيربيدجان هجمة عسكارية شاملة ضد أرتساخ لي كانت علنات لإستقلال ديالها بشكل أحادي من 1991. هاد لهجمة تّعتابرات خرق ل إتفاقية حبيس لقرطاس د ناڭورنو كاراباخ 2020، لي تّسنات بعد حرب ناڭورنو كاراباخ التانية.[1][2] لهجمة طرات ف منطقة ناڭورنو كاراباخ لمتنازع عليها، و لي دولياً كاتّعتابر طرف من أزيربيدجان، ولاكين سكانها أرمينيين.[3][4] هادشي جا ف إطار لبلوكاج لي دارتو أزيربيدجان على أرتساخ لي أدى ل قلة لموارد د لماكلة و الدوايات و منتوجات خرين.[5]

نهار مورا لهجمة، ف 20 شتنبر، تدارت إتفاقية د حبيس لقرطاس، لي عتابروها شي بعضين إستسلام مكتوب ديال أرتساخ،[6][7][8] بعد وساطة ديال لقوات الروسية لي كاتحافض على السلام ف لمنطقة. لإتفاقية شملات تحياد السلاح ديال لارمي د أرتساخ.[9] على حساب شهود عيان، لقوات لمسلحة د أزيربيدجان خرقات لهدنة تال حدود أكتوبر.[10][11] ف 28 شتنبر، الرايس ديال أرتساخ صامويل شاهرامانيان سنى مرسوم باش ينحلّو جميع لمؤسسات د الدولة ف 1 يناير 2024، الشي لي يقدر يعني النهاية ديال جمهورية أرتساخ ف هاد التاريخ.[12] ف 22 دجنبر 2023، شاهرامانيان ڭال من لمنفى ديالو ف أرمينيا بلي لمرسوم ملغي و بلي ماكاين تا شي وتيقة كاتنص على حلّ لمؤسسات د لحوكومة د أرتساخ.

لهجمة و لإستسلام لي نتج عليها خلاو أغلبية د السكان لأرمينيين ديال ناڭورنو كاراباخ يهربو ل بلدان مجاورة بحال أرمينيا.[13][14][15] عدد ديال لمونضامات د حقوق بنادم دارو إندار على لحالة لإنسانية د السكان، و ڭالو بلي كاين ريسك باش يتعرضو ل التطهير لعرقي و لإبادة الجماعية،[16][17] زيادة على جرايم ضد لإنسانية.[18] لويس مورينو ؤكامپو، وكيل ف لمحكامة د الجرايم الدولية، ڭال بلي هادشي لي طرا ف ناڭورنو كاراباخ نقدرو نعتابروه إبادة تانية د لأرمينيين.[19][20]

مصادر

[بدل | بدل لكود]
  1. "Armenia, Azerbaijan: Baku Launches Military Operation In Nagorno-Karabakh". Stratfor. 2023-09-19. مأرشيڤي من لأصل ف 19 شتنبر 2023. تطّالع عليه ب تاريخ 2023-09-22. ...the Russian peacekeeping contingent is incapable of preventing Azerbaijan's seizure of the region, despite this being a clear violation of the November 2020 ceasefire brokered by Russia that ended the last war.
  2. "Joint statement on Azerbaijan's attack on Nagorno-Karabakh". European Parliament. مأرشيڤي من لأصل ف 22 شتنبر 2023. تطّالع عليه ب تاريخ 2023-09-21. We condemn in the strongest terms today's pre-planned and unjustified attack of Azerbaijan against Nagorno-Karabakh...We recall that the attack takes place in the context of a major humanitarian crisis in Nagorno-Karabakh, following Azerbaijan's blockade of the Lachin Corridor for the past nine months, in violation of Baku's commitments under the ceasefire statement of 9 November 2020 and of the legally binding orders of the International Court of Justice. Humanitarian access to Nagorno-Karabakh needs to be fully and permanently restored.
  3. "Azerbaijani forces strike Armenian-controlled Karabakh, raising risk of new Caucasus war". Reuters. 19 شتنبر 2023. مأرشيڤي من لأصل ف 19 شتنبر 2023. تطّالع عليه ب تاريخ 19 شتنبر 2023.
  4. Ilyushina، Mary (19 شتنبر 2023). "Fighting flares between Azerbaijan and Armenia in Nagorno-Karabakh". The Washington Post. مأرشيڤي من لأصل ف 19 شتنبر 2023. تطّالع عليه ب تاريخ 19 شتنبر 2023. Azerbaijan and Armenia have repeatedly clashed over Nagorno-Karabakh, which is internationally recognized as part of Azerbaijan but largely populated by ethnic Armenians and largely governed by the unrecognized Republic of Artsakh.
  5. Roth، Andrew (19 شتنبر 2023). "Azerbaijan launches 'anti-terrorist' campaign in disputed Nagorno-Karabakh region". The Guardian. مأرشيڤي من لأصل ف 19 شتنبر 2023. تطّالع عليه ب تاريخ 19 شتنبر 2023.
  6. "Karabakh separatists to disband after surrender to Azerbaijan". France 24 (ب نڭليزية). 2023-09-28. تطّالع عليه ب تاريخ 2023-12-18.
  7. Watch، Genocide (2023-09-21). "Genocide Alert:Artsakh surrenders to Azerbaijan". genocidewatch (ب نڭليزية). تطّالع عليه ب تاريخ 2023-12-18.
  8. "Russia says Armenian separatists surrender arms after Azerbaijan reclaims Nagorno-Karabakh". AP News (ب نڭليزية). 2023-09-22. تطّالع عليه ب تاريخ 2023-12-18.
  9. "Russian-mediated ceasefire announced in Nagorno-Karabakh". Armenpress. مأرشيڤي من لأصل ف 21 شتنبر 2023. تطّالع عليه ب تاريخ 20 شتنبر 2023.
  10. "МВД Нагорного Карабаха обвинило Азербайджан в нарушении договора о прекращении огня". Meduza. مأرشيڤي من لأصل ف 21 شتنبر 2023. تطّالع عليه ب تاريخ 21 شتنبر 2023.
  11. "Aserbaidschan soll Waffenruhe gebrochen haben". Rheinische Post. 21 شتنبر 2023. مأرشيڤي من لأصل ف 21 شتنبر 2023. تطّالع عليه ب تاريخ 21 شتنبر 2023.
  12. Ebel، Francesca (2023-09-28). "For three decades, Nagorno-Karabakh sought statehood. That quest is dead". Washington Post (ب نڭليزية). ISSN 0190-8286. تطّالع عليه ب تاريخ 2023-12-18.
  13. "Guarantee Right to Return to Nagorno Karabakh - Human Rights Watch" (ب نڭليزية). 2023-10-05. تطّالع عليه ب تاريخ 2023-12-18.
  14. Service، RFE/RL's Armenian. "Armenian Exodus From Nagorno-Karabakh Tops 100,000; UN Readies For Visit". RadioFreeEurope/RadioLiberty (ب نڭليزية). تطّالع عليه ب تاريخ 2023-12-18.
  15. "More than 80% of Nagorno-Karabakh's population flees as future uncertain for those who remain". Yahoo Finance (ب نڭليزية). 2023-09-29. مأرشيڤي من لأصل ف 2023-09-30. تطّالع عليه ب تاريخ 2023-12-18.
  16. "Azerbaijan launches attack in Nagorno-Karabakh, announces 'evacuation' of Armenian population". Politico. 2023-09-19. مأرشيڤي من لأصل ف 19 شتنبر 2023. تطّالع عليه ب تاريخ 2023-09-19.
  17. "Live updates - Stepanakert under fire as Azerbaijan launches assault on Nagorno-Karabakh". OC Media. 2023-09-19. مأرشيڤي من لأصل ف 19 شتنبر 2023. تطّالع عليه ب تاريخ 2023-09-19. Political analyst and peace activist Bahruz Samadov said the goal was the ethnic cleansing of the region's Armenian population...
  18. Deutsch، Anthony؛ van den Berg، Stephanie (29 شتنبر 2023). "Nagorno-Karabakh exodus amounts to a war crime, legal experts say". Reuters. مأرشيڤي من لأصل ف 30 شتنبر 2023. تطّالع عليه ب تاريخ 29 شتنبر 2023.
  19. Moreno Ocampo، Luis (22 شتنبر 2023). "Call what is happening in Nagorno-Karabakh by its proper name". The Washington Post. مأرشيڤي من لأصل ف 22 شتنبر 2023. تطّالع عليه ب تاريخ 22 شتنبر 2023.
  20. Moreno Ocampo، Luis (December 2023). ""Current genocides and the consistent international practice to deny them."". Official website of Luis Moreno Ocampo. مأرشيڤي من لأصل ف 20 دجنبر 2023. تطّالع عليه ب تاريخ 20 دجنبر 2023.